سیره امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در رفتار شخصی و نیز در ارتباط با مردم، نمایانگر یک حاکم اسلامی نمونه است که حکومت در نگاه او وسیلهای است برای خدمت به مردم و رسانیدن آنها به قلههای کمال و نه جایگاهی برای زراندوزی و ستمگری و به استثمار کشیدن بندگان خدا!
به راستی که آن امام صالحان در کرسی حکمفرمایی یاد آور حکومت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) و امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) است و با وجود آنکه همه اموال و ثروتها در اختیار اوست در زندگی شخصی خود در پایین ترین سطح به سر میبرد و به کمترینها قناعت میکند.
امام علی(علیه السلام) در توصیف او فرموده است:
«امام ]مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) [ با خود عهد میبندد که ]اگرچه حاکم و رهبر جامعه بشری است ولی[ همانند رعیت خود راه رود و مانند آنان بپوشد و بر مرکبی همچون مرکب آنها سوار شود... و به کم قناعت کند.»(منتخب الاثر، فصل 6،)
امام علی(علیه السلام) خود چنین بود و در زندگی دنیا و خوراک و پوشش آن زهدی پیامبرگونه داشت و مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در این میدان به آن حضرت اقتدا خواهد کرد.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
«اِنَّ قائِمَنا اِذا قامَ لَبِسَ لِباسَ عَلِی وَ سارَ بِسیرَتِهِ؛ (وسائل الشیعه، ج 3، ص 348)
وقتی قائم ما قیام کند لباس علی(علیه السلام) را در بر میکند و روش او را پیش میگیرد.»
او که درباره خود سخت گیر و دقیق است، با امت چون پدری مهربان است و آسایش و راحتی آنها را میخواهد به گونهای که در روایت امام رضا(علیه السلام) اینگونه توصیف شده است:
«اَلاْمام، الاْنیسُ الرّفیق وَالوالِدُ الشَّفیق وَالاْخُ الشَّقیق وَالأُمُّ البَرَّةِ بِالْوَلَدِالصَّغیر مَفْزَعُ الْعِبادَ فِی الدّاهِیة النّاد؛ اصول کافى، ج 1، ح 1، ص 225
امام آن همدم همراه و آن پدر مهربان و برادر تنی (که پشتیبان برادر) است و مادر دلسوز نسبت به فرزند خردسال است و پناهگاه بندگان در واقعه هولناک.»
آری او چنان با امت صمیمی و نزدیک است که همه او را پناهگاه خود میدانند.
از پیامبر مکرّم اسلام(صلی الله علیه و آله وسلم) روایت شده که درباره مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) فرموده است:
«امّتش به او پناه میبرند آن گونه که زنبورها به ملکه خود پناهنده میشوند.»(منتخب الاثر، فصل 7،)
او مصداق کامل رهبری است که از میان مردم برگزیده شده و در بین آنها و مانند آنها زندگی میکند. به همین دلیل دردهای آنها را به خوبی میشناسد و درمان آن را میداند و تمام همّت خود را برای بهبودی حال آنها به کار میگیرد و در این راه تنها به رضایت الهی میاندیشد. در این صورت چرا امّت در کنار او به آرامش و امنیّت نرسد و به کدام دلیل دل به غیر او بسپارد؟!
سیرت امام مهدی علیه السلام
1- زهد
پیامبر اکرم صلّیاللهعلیهوآلهسلّم در اینباره می¬فرمایند:
«لایَضَعُ حَجَراً عَلی حَجَر « سنگی بر سنگی بنا نمی¬دهد. (از مقام دنیا چیزی برنمی¬گیرد)»
امام صادق (علیه السلام) نیز می¬فرمایند:
«ما لِباسُهُ إلاّ الغَلیظ و لاطَعامُهُ إلاّ الجَشِب»؛ «به خدا سوگند، لباس مهدی (علیه السلام) جز پوشاکی درشت و خوراک او جز غذایی ساده نیست.»
2- تقوا
امام رضا (علیه السلام) در اینباره می¬فرمایند:
«یَکون ... أتقَی النّاسِ»؛ «او پرهیزگارترین مردم است.»
3- عبادت
امام کاظم (علیه السلام) می¬فرمایند:
«یَعتادَهُ مَعَ سَمرَتِه صَفرَةً مِن سَهرِاللیلِ، بأبی مَن لیلةٍ یَرعَی النُّجومَ ساجداً و راکعاً»؛«مهدی (علیه السلام) بر اثر تهجّد و شب زندهداری، رنگش به زردی متمایل است، پدرم فدای کسی باد که شب¬ها در حال سجده و رکوع، طلوع و غروب ستارگان را نظاره می¬کند.»
4- سختکوشی و جهاد
امام رضا (علیه السلام) میفرمایند:
«الجَحجاحُ المُجاهدُ المُجتُهد» « او شتابنده به سوی نیکی¬ها و بزرگواری¬هاست، او مبارز و سخت¬کوش است.»
5- عدالت
یکی از سلامهایی که در زیارت صاحب الامر به امام می-دهیم این است:
«السّلامُ عَلیکَ یا عَدلَ المُشتَهَر»؛ «سلام بر تو ای عدل شناخته شده و مشهور.»
امام باقر (علیه السلام) می¬فرمایند:
«یَعدِلُ فِی خَلقِ الرَّحمانِ، البِّر مِنهُم و الفاجِر»؛ «با بندگان خدا - چه نیکوکار و چه بدکار ـ عدالت می-ورزد.»
6- سخاوت
امام صادق (علیه السلام) می¬فرمایند:
«المهدی سمحٌ بِالمالِ»؛ «مهدی (علیه السلام) بخشنده¬ای است که مال را به وفور میبخشد.»
همچنین امام رضا (علیه السلام) در مورد سخاوت ایشان می¬فرمایند:
«یکونُ ... أسخی النّاسِ»؛ «با سخاوت¬ترین مردمان است.»
7- خشوع
امام رضا (علیه السلام) در اینباره می¬فرمایند:
«خاشِعُ للهِ کَخُشوعِ النَّسرِ لِجِناحِه»؛ «مهدی (علیه السلام) در برابر خداوند فروتن است، همچون عقاب در برابر بالش.»
ایشان در حدیثی دیگر می¬فرمایند:
«یَکون ... أشَدُّ النّاسِ تواضعاً لله عزّ و جل»؛ «مهدی (علیه السلام) در برابر خداوند از همه متواضع¬تر است.»
8- موضع گیری در برابر بدعت ها
«لایَدَعُ بِدعَةً إلاّ أزالها»؛«بدعتی نمیماند جز آن که آن را از بین برد.»
در دعای ندبه چنین میگوییم:
«أینَ المُنتَظَرُ لِإقامَةِ الأمتِ وَ العِوَج»؛ «کجاست آن مورد انتظار برای اصلاح نقایص و برقراری راستی و درستی؟»
9- نصیحت و خیرخواهی
در زیارت صاحب الامر (علیه السلام) آمده است:
«السّلام عَلیکَ ایها الولی النّاصح»؛ «سلام بر تو ای ولی نصیحت کننده.»
10- صبر و بردباری
امام صادق (علیه السلام) می¬فرمایند:
«عَلَیه کمالُ موسَی و بهاءِ عیسَی و صبر أیوب»؛ «او دارای کمال موسی، شکوه عیسی و شکیبایی ایوب است.»
و در حدیثی دیگر از امام حسین (علیه السلام) آمده است:
«تَعرِفونَ المَهدی بالسَّکینَةِ و الوِقارِ»؛ «مهدی را با سکینه و وقار، خواهید شناخت.»
آن حضرت سرآمد همه¬ در علم و دانش و وجود نازنینشان چشمهسار برکت و پاکی است. ایشان اهل قیام و جهادند. رهبر جهانی انقلابی بزرگ، منجی نهایی و مصلح موعود بشریت است. به هنگام ظهور بر کعبه تکیه زده، پرچم پیامبر صلّیاللهعلیهوآلهسلّم را در دست گرفته و با قیام خود، دین خدا را زنده و احکام خداوند در سراسر گیتی جاری می¬کند. جهان را پر از عدل و داد می¬گرداند، پس از آن که از جور و بیداد پر شده باشد.